Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD), enerji krizinin tedarik zincirinde sebep olduğu sorunlarla ilgili güncel bir araştırma yayınladı. Otomotiv tedarik sanayinde etkinlik gösteren 119 firmanın katılmış olduğu TAYSAD anketinin neticeleri, Türkiye’deki tedarikçilerin 2022 yılıyla beraber yaşadıkları en büyük probleminin enerji kriziyle artan maliyetler bulunduğunu ortaya koydu. Küresel anlamda birçok üreticiye de yansıyan enerji krizinin etkilerinin de yer almış olduğu araştırmaya gore, iştirakçilerin %62’si, önümüzdeki kış enerji temini sıkıntısı yaşanacağını öngörüyor. Ankete katılanların %98’i enerji darboğazı sebebiyle yurt dışı müşterilerin üretimlerinde düşüş olacağını öngörürken, ankete katılanların %90’ının, yurt dışı OEM’lerde bekledikleri üretim düşüşünün çift haneyi geçeceğini belirtmesi dikkat çekti. Iştirakçilerin yarısından fazlası, Eylül 2020’ye gore satılan mamul maliyetleri içinde enerji payının %200 arttığını bilhassa vurgularken, %87’sinin yurt içi OEM’lerin, enerji maliyetlerinden dolayı üretim aşamasında oluşan artışın büyük bir kısmını ya da tamamını ödemediğini belirtmesi ek olarak öne çıktı. Iştirakçilerin %74’ünün yurt içi müşterilerinin fiyat güncelleme sıklığında iyileştirme yapmadığını belirtmesi de bir başka mühim unsur olarak dikkat çekti.
Enerji krizinin içindeyiz
Artan enerji maliyetlerinin tedarik sanayinin bilançolarına negatif etkisine dikkat çeken Saydam, bilhassa Türkiye’deki OEM’ler ile meydana getirilen mevcut sözleşmelerin enflasyonun %15 şeklinde düşük ve stabil olduğu dönemlerden kalan uygulamalar bulunduğunun altını çizerek, “Yüksek enflasyonlu bu zamanda artan enerji maliyetlerinin eklenmesiyle Türk otomotiv tedarik endüstri oldukca ciddi kayıplar yaşıyor. Ana endüstri firmalarıyla meydana getirilen sözleşmelerdeki uygulama ve fiyat güncelleme şekilleri, maliyet yapımız karşısında yetersiz kalıyor. Yaptığımız üretimde yurt içi OEM’lerin, enerji maliyetlerinde oluşan artışın büyük bir kısmını ya da tamamını ödememesi sektörün şu an en mühim sıkıntılarının başlangıcında geliyor. Tedarik sanayinin ayakta kalabilmesi için burada müşterilerimizin oldukca süratli bir düzenleme yapmasını bekliyoruz” açıklamasında bulunmuş oldu.
Vadeler uzadı
Enerji krizinin artırdığı maliyetleri tedarik endüstri olarak tek başına üstüne almak zorunda kaldıklarının altını çizen Saydam, yaptıkları ankette TAYSAD üyelerinin %90’nın ek olarak yurt içi OEM’lerle aralarında geçerli olan ödeme vadelerinin, günümüz ekonomik şartlarıyla örtüşmediğini düşündüğünü de altını çizdi. Gene aynı anket sonuçlarına gore yurt içi müşterilerinin son 1 yılda ödeme vadelerinde iyileştirme yapmadığını belirtenlerin oranının %84 olduğuna dikkat çeken TAYSAD Başkanı Saydam, “Yurt içi müşterilerle olan sözleşmeler günün gerçeklerini kapsamıyor. Daha evvel düşük maliyetli finansal araçlara erişimin mümkün olduğu dönemdeki ödeme vadelerini şu an kabul etmek mümkün değil, şu sebeple pek oldukca sebeple maliyetler arttı. Şu an en mühim şey süre. Oldukça süratli hareket etmek gerekiyor. Ana sanayilerimizin sözde iyileştirme beklentileriyle aksiyonlarını geciktirmesi tedarik sanayini ciddi anlamda yaralıyor” dedi.
Ham madde alımları peşin
Ankete katılan üyelerin %88’nin ham madde alımlarındaki ödeme vadelerinin kısaltıldığını ya da peşine dönüldüğünü belirttiğine da ek olarak vurgu icra eden Saydam, “Öteki taraftan da tedarik sanayinin tedarikçisi olan büyük ham madde üreticileri tek taraflı olarak enerji maliyetlerini fiyatlarına ekleyip tutarları devamlı artırırken, öteki taraftan da ham madde alımlarında satın alma koşullarını gittikçe zorlaştırıyorlar. İşte bu şekilde bir noktada ham madde üreticileri ile OEM’ler içinde kalan tedarik endüstri, her geçen gün mali enerjisini ve rekabetçiliğini kaybediyor. Bu durum da tedarik endüstri şirketlerinin yeni yatırım yapmasını engelliyor. Tüm bu negatif sonuçlar, bilançolara da yansıyor. Birçok üyemizin 6 ay sonrası bilançolarına baktığımızda ciddi riskler oluştuğunu görüyoruz. Ham madde üreticileri ve ana endüstri firmalarının bilançolarında devamlı iyileşmeler görünürken tam olarak iki arada bir derede kalan tedarik sanayini gelecekte zor günler bekliyor” dedi.
